Αλώσεις άλλοτε και τώρα

Το 1453 δεν συνέβη η πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της Ρωμανίας. Αυτή είχε συμβεί το 1204 κατά την Δ΄ Σταυροφορία. Οι Τούρκοι βρήκαν μία κεφαλή χωρίς σώμα, μία Κωνσταντινούπολη χωρίς ενδοχώρα. Το κτύπημα που κατέφεραν οι Φράγκοι στην Ορθόδοξη Ρωμηοσύνη και η κατανομή των εδαφών της Αυτοκρατορίας άνοιξαν τον δρόμο για τη δεύτερη Άλωση από τον Μωάμεθ τον Πορθητή. Εκείνη τη χρονιά, το 1204, ανιχνεύουμε και τη γέννηση του Νέου Ελληνισμού. Το βυζαντινό κράτος παύει πλέον να είναι πολυεθνικό με ελληνικό πολιτισμό και στη θέση του εμφανίζονται μικρά κράτη αμιγώς ελληνικά,. Η Νίκαια πρωτίστως, αλλά και η Ήπειρος και η Τραπεζούντα είναι τα πρώτα εθνικά κράτη στα Βαλκάνια. Εκφράζουν την ελληνορθόδοξη ελπίδα και γεννούν τη Μεγάλη Ιδέα. Το μυστικό της επιβιώσεως του Ελληνισμού μετά το 1453 βρίσκεται στην ιδεολογία και στα κείμενα των ανθρώπων που στελέχωσαν το κράτος της μικρασιατικής Νικαίας από το 1204 μέχρι το 1261, όταν αυτό το κράτος έδιωξε τους Λατίνους από την Κωνσταντινούπολη.

Το μυστικό αυτό λέγεται : Πίστη στην διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού. Και είναι χρήσιμο να το θυμόμαστε τώρα που διερχόμαστε μία ηθική, πνευματική και οικονομική κρίση. Τώρα που πολλές μικρές αλώσεις απειλούν το έθνος μας με απώλεια ταυτότητος και προσανατολισμού. Από το 1204 μέχρι και τον Κυπριακό Αγώνα του 1955-59 η πίστη στη συνέχεια του Ελληνισμού μάς κρατούσε όρθιους. Περάσαμε αλώσεις, δουλείες, σταυρώσεις, μαρτύρια, αλλάξαμε κατακτητές, αγωνισθήκαμε σε καιρούς πολεμικούς ή ειρηνικούς, προδοθήκαμε από συμμάχους και υπονομευθήκαμε από μισθοφόρους και από φορείς ξενόφερτων ιδεών, αλλά επιβιώσαμε. Γιατί πιστεύαμε στον εαυτό μας, στο παρελθόν μας και στο μέλλον μας.

Ήδη από το 1204 αυτή την πίστη στη συνέχεια του Ελληνισμού εκφράζουν οι Αυτοκράτορες της Νικαίας. Ο Θεόδωρος Λάσκαρις Α΄, ο Ιωάννης Δούκας Βατάτζης, ο Θεόδωρος Λάσκαρις Β΄. Αποτελεί άφθαστο μάθημα αξιοπρεπείας και ιστορίας η απάντηση του Βατάτζη -Θρακιώτη από το Διδυμότειχο- προς τον Πάπα Νικόλαο το 1237.Ο ηγέτης ενός μικρού κράτους του καθημαγμένου Ελληνισμού απαντά προς τον Πλανητάρχη της εποχής, αφού ο Παπικός θρόνος έστρεψε τους Σταυροφόρους προς την Κωνσταντινούπολη αντί για την Ιερουσαλήμ. Γράφει, λοιπόν, ο ελεήμων και ευλαβής Ορθόδοξος Αυτοκράτωρ ότι ο ίδιος και οι υπήκοοί του κατάγονται από το αρχαίο γένος των Ελλήνων «εξ ού η σοφία εξήνθησεν» για όλο τον κόσμο και ότι οι περισσότεροι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες ήσαν και αυτοί Έλληνες. Και προσθέτει ότι στους Έλληνες εδόθη η Κωνσταντινούπολη από τον Μέγα Κωνσταντίνο και ότι πιστοί στην ιστορία μας και στις παραδόσεις μας θα αγωνισθούμε για να απελευθερώσουμε την Κωνσταντινούπολη και να την ξανακάνουμε ορθόδοξη και ελληνική. Αν θέλαμε να κρίνουμε με σημερινά δεδομένα ο Ιωάννης Βατάτζης είναι ο ηγέτης της δυσπραγούσης Ελλάδος και ο Πάπας είναι το Δ.Ν.Τ. Τότε είχαμε ηγέτες που ύψωναν φωνή εθνικής υπερηφανείας προς τους ισχυρούς. Τώρα άραγε έχουμε;

Αυτή η πεποίθηση στη συνέχεια του Ελληνισμού έδωσε δύναμη στους προγόνους μας μετά την Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς. Έστω και αν χρησιμοποιούσαμε εναλλάξ τα εθνικά ονόματα Ρωμηός, Γραικός και Έλληνας ουδέποτε χάσαμε την εθνική μας συνείδηση που ήταν άρρηκτα δεμένη με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Η πίστη στη διαχρονικότητα του Γένους διατρανώθηκε μέσα από αναγνώσματα όπως η Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου και η Αχιλλιάς, μέσα από την εμμονή στην Ελληνική γλώσσα , μέσα από την αναπαράσταση Αρχαίων σοφών στόν πρόναο πολλών εκκλησιών, μέσα από ποιήματα και δημοτικά τραγούδια, μέσα από κηρύγματα και ομιλίες λογίων. Η συνέχεια του Ελληνισμού ενέπνευσε τον Ρήγα, τους κλεφταρματολούς, τις διακηρύξεις και τα Συντάγματα του 1821, τον Διονύσιο Σολωμό που καλεί τους Τριακόσιους του Λεωνίδα να σηκωθούν και να έλθουν κοντά μας. Σήμερα που περνούμε μία πολλαπλή κρίση αναμένουμε από τους πνευματικούς ταγούς μας να ξαναμιλήσουν γι’ αυτή τη διαχρονικότητα του Έθνους, να μάς δώσουν διδάγματα από την Αρχαιότητα, το Βυζάντιο, την Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία, να μας ποτίσουν με το κρασί του ’21 που έλεγε ο Κωστής Παλαμάς. Κι όμως βλέπουμε ορισμένους από αυτούς τους διανοουμένους μας να μάς δηλητηριάζουν με σάπιες πνευματικές τροφές. Αρνούνται τη συνέχεια του Ελληνισμού, χλευάζουν την ελληνορθόδοξη ταυτότητά μας, αφελληνίζουν την παιδεία μας, εισάγουν στρατιές μισθοφόρων από διάφορες χώρες στο όνομα ενός κίβδηλου ανθρωπισμού, αποδομούν την Παιδεία μετατρέποντας τα σχολεία σε κέντρα ταχύρρυθμης εκπαίδευσης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και αφήνοντας τα παιδιά χωρίς πρότυπα, χωρίς αξίες.

Μπορούμε και δικαιούμαστε να βγούμε από την κρίση. Αρκεί να μη ξεχάσουμε το μυστικό των προγόνων μας. Να αντισταθούμε στις ηθικές, πνευματικές και οικονομικές αλώσεις προτάσσοντας τη συνέχεια του Ελληνισμού. Να μετατραπούμε σε μία δυναμική ηθική πλειοψηφία, η οποία με ειρηνικό και δημοκρατικό τρόπο θα βάλει στο περιθώριο τους διανοουμένους της συμφοράς και θα ξανασυνδέσει τις τύχες της Ελλάδας, της Κύπρου και των Αποδήμων με το γάργαρο νερό της διαχρονικής ελληνικότητας, το μόνο που μάς ξεδιψά και μας ξεπλένει. Να βάλουμε στο περιθώριο τις υλιστικές ιδεολογίες που αποχαυνώνουν τους νέους μας μιλώντας τους είτε για τη νομοτέλεια της δικτατορίας του προλεταριάτου είτε για τη νομοτέλεια της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης , η οποία γκρέμισε τα σύνορα για να φέρει τελικά στην Ευρώπη τα προβλήματα των αμερικανικών τραπεζών.

Το πνεύμα του Ελληνισμού ήταν πάντα αγωνιστικό και αντιστασιακό. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος δεν υπετάγη στους όρους του Μωάμεθ, αλλά έπεσε μαχόμενος. Οι σημερινές μάχες δεν θα δοθούν με σπαθιά, αλλά με ιδέες και ιδανικά. Αρκεί να ξαναπιστέψουμε στη συνέχεια του Ελληνισμού!

Κωνσταντίνος Χολέβας