Η δημοκρατία του homo idiot και πως να απαλλαγούμε

Κατερίνα Δ. Χατζοπούλου
Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για το πολίτευμά μας, την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ακούμε να σχολιάζεται άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο καυστικά η αποτυχία της, να αμφισβητείται ο χαρακτηρισμός της ως δημοκρατία, ενώ παράλληλα εκφράζεται και από πολλούς το αίτημα για άμεση δημοκρατία. Τί είναι όμως η άμεση δημοκρατία; Είναι το να συναποφασίζουμε όλοι μαζί για όλα. Ας δούμε τώρα για ποιό λόγο αυτό ούτε γίνεται, ούτε χρειάζεται να γίνει.

Η συνθετότητα των σύγχρονων κοινωνιών, μεταξύ των οποίων και η ελληνική, από καμία άποψη δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη της Αθηναϊκής δημοκρατίας του 5ου αιώνα. Άλλη είναι η περιπλοκότητα της κρατική δομής σήμερα και άλλος ο αριθμός των πολιτών. Δεν είμαστε μια μικρή πόλη του τότε γνωστού κόσμου, αλλά 11 εκατομμύρια λαός. Το βασικό ιδεώδες της δημοκρατίας, με την έννοια όλοι να συναποφασίζουμε για το κοινό καλό, δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην εποχή των spreads. Σίγουρα το να αναθέτεις όλες τις αποφάσεις στην κοινή γνώμη, προστατεύει από την αυθαιρεσία του ενός ή των ολίγων. Ο μέσος πολίτης όμως δεν μπορεί να παρακολουθεί τα πάντα. Ίσως και να μην θέλει. Εκ των πραγμάτων άρα η καθιέρωση άμεσης δημοκρατίας είναι μη εφαρμόσιμη. Ίσως κανένα δημοψήφισμα που και που για σοβαρά θέματα που αφορούν όλους, αλλά μέχρι εκεί.

Τί μπορεί τότε να γίνει; Για να δούμε τί μπορεί να γίνει πρέπει να εντοπίσουμε τι ρίζα του κακού και να δούμε μήπως τελικά ο ακριβής χαρακτηρισμός του ως τώρα πολιτεύματός μας δεν είναι άλλος παρά η δημοκρατία του homo idiot, του άνθρωπου ιδιώτη, είτε πολίτη, είτε πολιτικού. Αν όχι απόλυτα, σίγουρα ως επί τω πλείστω. Αυτό τουλάχιστον μαρτυρεί το ύψος του εθνικού χρέους. Ο ιδιώτης πολίτης ψήφισε αυτόν που τον έβαλε στο δημόσιο και ο ιδιώτης πολιτικός κατασπατάλησε το δημόσιο χρήμα μεταξύ άλλων και για να δημιουργήσει «θέσεις εργασίας». Ο ιδιώτης πολίτης φοροδιεύφευγε επί δεκαετίες και ο ιδιώτης πολιτικός, συχνά κάνοντας το ίδιο, αρνούνταν επίμονα να «χτίσει το γεφύρι της Άρτας», κάνοντας κάποια γενναία αλλαγή και αναλαμβάνοντας το πολιτικό για αυτήν κόστος. Άρα η ιδιωτεία, με την έννοια της πολιτικής συμπεριφοράς που βασίζεται στο άμεσο ατομικό όφελος είναι η μία παράμετρος της εθνικής κατάντειας. Ίσως είναι και η ίδια η εθνική κατάντεια κι ας μην βιαστεί κανένας μας να εξαιρέσει τον εαυτό του από αυτήν.

Υπάρχει όμως και δεύτερη καθοριστική παράμετρος στην αντιμετώπιση της οποίας ίσως βρίσκεται μια λύση, μια βελτίωση ή μερική εξυγίανση της δημοκρατίας μας. Γιατί το να βρεθεί μια πρακτική λύση είναι πάντα πιο χρήσιμο και ρεαλιστικό από το να θες να αλλάξεις την νοοτροπία ενός λαού. Στην παρούσα πολυσύνθετη κοινωνικοπολιτική δομή της Ελλάδας και ενώ για όλα τα σοβαρά επαγγέλματα απαιτείται εξειδίκευση, για την ιδιότητα του πολιτικού δεν απαιτείται καμία εξειδίκευση, καμία ειδική επιμόρφωση και αρκετά συχνά καμία ουσιαστική ικανότητα. Οποιοσδήποτε μπορεί να εκλεγεί και να καταλάβει κάποιο δημόσιο αξίωμα. Εκεί βρίσκεται η αρετή της δημοκρατίας μας, αλλά και το τρωτό της. Πρόκειται για την καθολικότητα του δικαιόματος του «εκλέγεσθαι», το οποίο βέβαια λίγο χρησιμεύει στο 90% των πολιτών, αλλά επιτρέπει να αναρριχηθούν σε θέσεις εξουσίας άνθρωποι χωρίς ειδική εκπαίδευση, μόνο και μόνο επειδή κατόρθωσαν να πείσουν. Όμως ακόμη και καλές προθέσεις να έχεις και διάθεση να αγωνιστείς και να προσφέρεις, εύκολα μπορείς να κάνεις τραγικά λάθη με υψηλό κόστος, επειδή δεν είχες την αναλογη εκπαίδευση, επειδή η τελευταία ουτε απαιτείται, αλλά ούτε και υπάρχει.

Αυτό που θέλει ο μέσος άνθρωπος είναι ο πολιτκός να κάνει τη δουλειά του. Και για να την κάνει σωστά πρέπει πρώτα να την μάθει. Αυτό προτείνει το παρόν άρθρο. Θέλεις να γίνεις πρωθυπουργός; Πρέπει να λάβεις τη συγκεκριμένη εκπαίδευση. Θέλω να δω περγαμηνές, όχι να σε ψηφίσω. Πτυχίο «Πρωθυπουργός» και μάλιστα «Πρωθυπουργός Ελλάδος» όχι αστεία. Μπορούμε να ξέρουμε το χαρακτήρα ενός αγνώστου που βλέπουμε στην τηλεόραση, πότε να απαγγέλει λόγους που άλλοι του γράψανε και πότε να δυσφημείται από εκπροσώπους αντίπαλων κομμάτων με προφανές ίδιον όφελος, να τον ρίξουν για να ανεβούν αυτοί; Θέλεις να κυβερνήσεις; Θέλω να δω τις εξειδικευμένες γνώσεις σου για τη θέση που ζητάς. «Υπουργός Oικονομικών Ελλάδος», ας μαζευτούν όλοι οι πρώην υπουργοί οικονομικών και ας αποφασίσουν τί πρέπει να περιλαμβάνει αυτός ο κύκλος σπουδών. Τί πρέπει να ξέρει για την οικονομία και την οικονομία της Ελλάδας συγκεκριμένα όποιος επιθυμεί να αναλάβει τη θέση. Και υπάρχουν και ψυχολογικά τέστ που μπορούν να μας δείξουν κάτι σαν «δείκτη συλλογικότητας», πως αντιδράς ως μέλος ομάδας μπροστά στον κίνδυνο ή το ενδεχόμενο προσωπικού κέρδους σε βάρος της ομάδας. Την θέση θα την παίρνει όποιος ολοκληρώσει τον κύκλο σπουδών με τη μεγαλύτερη διακριση ΚΑΙ έχει τα υψηλότερα ποσοστά στον «Δείκτη του Αδιάφθορου».

Η πρόταση για ειδική εκπαίδευση Πρωθυπουργού (με ένα «Καλώς» έστω) είναι τόσο ρεαλιστικη όσο και η άμεση δημοκρατία. Βασικά νομίζω είναι και πιο ρεαλιστική και πιο χρήσιμη. Σήμερα τα ζητήματά μας δεν είναι, αν θα κάνουμε ή δεν θα κάνουμε πόλεμο με τους Σπαρτιάτες, ούτε το που να κάνουμε τη ναυμαχία. Η συνθετότητα της κρατικής δομής επιβάλει εξειδικευμένη γνώση. Τί να κάνουνε κι αυτοί οι άνθρωποι; Εντάξει, είχανε και λίγο από Νταβέλη μέσα τους μερικοί. Ίσως όλοι έχουμε ως ένα βαθμό. Το θέμα είναι να εξασφαλίσουμε, όποιοι είναι σε θέσεις εξουσίας, να έχουν μεσα τους όσο γίνεται λιγότερο Νταβέλη. Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, αλλά ένα από τα είδη του δημοτικού μας τραγουδιού είναι και το «Ληστρικό Τραγούδι». Είναι είδος της παραδοσιακής μας ποίησης ανεξάρτητο από το «Κλέφτικο». Οι πρόγονοί μας μέχρι και μετά τους Βαλκανικούς και πιο μετά εξυμνούσαν κατά κάποιο τρόπο πράξεις ληστών. Τότε που ο χαρακτρισμός του «κατσικοκλέφτη» ήταν υποτιμητικός όχι λόγω του δεύτερου συνθετικού, αλλά λόγω του πρώτου. Ιδου τα πρότυπα των παππούδων μας...

«Μας πήρε η μέρα κι αυγή – Γεια σου Νταβέλη αρχιληστή!»

antibaro.