Επιστολή Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων προς τον Πρόεδρο του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ για την ίδρυση Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών

τῆς Ὁσιολ. Μοναχῆς Χριστονύμφης, Καθηγουμένης τῆς Ἱ. Μ. Ἁγίου Στεφάνου Ἁγίων Μετεώρων*

Δημοσιεύουμε ἐδῶ τήν ἐπιστολή-παρέμβαση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Στεφάνου Ἁγίων Μετεώρων πρός τόν Πρόεδρο τοῦ Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ. γιά τό ἐπίμαχο θέμα τῆς ἵδρυσης «Εἰσαγωγικῆς Κατεύθυνσης Μουσουλμανικῶν Σπουδῶν» ἐντός τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.).

Παρόμοια ἐπιστολή κατέθεσε καί ὁ σεβαστός Προηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος (Μεγάλου Μετεώρου) Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης Ἀθανάσιος Ἀναστασίου. Στό σοβαρό αὐτό θέμα ἀναφερόμαστε καί σέ σχόλιό μας στίς σσ. 17-18 τῆς «Π».

Δυστυχῶς, οἱ ἐπιστολές-παρεμβάσεις καί τά ἐπιχειρήματα, πού ἀνέπτυξαν ὅσοι μίλησαν στίς 7.3.2014 στή συνέλευση τοῦ Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ. ἐναντίον τῆς πολύ ἐπικίνδυνης πρότασης, δημιουργίας «Κατεύθυνσης Μουσουλμανικῶν Σπουδῶν», δέν ἔφεραν ἀποτέλεσμα. Ἐλπίζουμε ὅμως νά φέρει ἀποτέλεσμα ἡ ἀντίδραση κλήρου καί λαοῦ τῆς Θεσσαλονίκης, πού δέν θέλουν νά δοῦν τήν ἁγιοτόκο πόλη τους καί τή Θεολογική Σχολή της νά μεταλλάσσονται σέ κέντρα ἰσλαμικοῦ φονταμενταλισμοῦ.

Ἡ «Παρακαταθήκη» συγχαίρει ταπεινῶς τόσο τή Γερόντισσα τῆς Ἱ. Μ. Ἁγίου Στεφάνου, ὅσο καί τόν σεβαστό Προηγούμενο τοῦ Μεγάλου Μετεώρου π. Ἀθανάσιο, οἱ ὁποῖοι ἀκολουθώντας τήν πνευματική παρακαταθήκη τοῦ Μακρυγιάννη καί τοῦ πατρο-Κοσμᾶ δίνουν πάντοτε τό ἀγωνιστικό τους παρών στά μείζονα θέματα, πού ἔχουν σχέση μέ τήν ἐκκλησιαστική καί ἐθνική μας ταυτότητα. Εὐχόμεθα νά τούς μιμηθοῦν καί ἄλλοι.

Ἀκολουθεῖ ἡ ἐπιστολή-παρέμβαση:

Ἐλλογιμώτατε κύριε Πρόεδρε,

Πρόσφατα πληροφορηθήκα με τήν πρόθεση τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας γιά τήν ἵδρυση μιᾶς «Εἰσαγωγικῆς Κατεύθυνσης Μουσουλμανικῶν Σπουδῶν» ἐντός τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ. Εἶ ναι πραγ μα τι κά ἀκατανόητη μία τέτοια πρόθεση, πού μόνο θλίψη καί ἀγανάκτηση μπορεῖ νά προκαλέσει στό ὀρθόδοξο πλήρωμα.

Ὅσο καλόπιστα καί ἄν ἐπιχειρήσει κανείς νά ἀντιληφθεῖ καί νά κατανοήσει τήν ἀναγκαιότητα αὐτῆς τῆς συγκεκριμένης προθέσεως, διαπιστώνει ὅτι τό ὅλο σκεπτικό της εἶναι ἀντιφατικό καί κινεῖται πέραν πάσης λογικῆς. Κι αὐτό γιατί ὁ σκοπός τῆς νέας αὐτῆς «Εἰσαγωγικῆς Κατεύθυνσης Μουσουλμανικῶν Σπουδῶν» εἶναι διαμετρικά ἀντίθετος μέ τόν σκοπό μίας Ὀρθοδόξου Θεολογικῆς Σχολῆς.

Συγκεκριμένα, τό νέο αὐτό Τμῆμα καλεῖται νά καταρτίσει θεολογικά τούς δασκάλους τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν στά μειονοτικά σχολεῖα τῆς Θράκης. Ἡ ἐκπαίδευσή τους αὐτή θά στηρίζεται κυρίως στό Κοράνιο. Πῶς λοιπόν νά δεχθεῖ κανείς τήν ἀναλυτική καί ἐξειδικευμένη διδασκαλία τοῦ Κορανίου ἀπό μιά Ὀρθόδοξη Θεολογική Σχο λή; Πῶς μπορεῖ μία Ὀρθόδοξη Θεολογική Σχολή νά παρέχει θεσμική ἀναγνώριση, σέ κορυφαῖο μάλιστα ἀκαδημαϊκό ἐπίπεδο, σέ πολεμίους τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί διδασκαλίας, σέ ἀρνητές τῆς Τριαδικότητος τοῦ Θεοῦ μας καί ὑβριστές τῆς θεότητος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί Σωτῆρος μας;

Ἡ λειτουργία ἑνός Τμήματος μουσουλμανικῶν σπουδῶν στό Τμῆμα Θεολογίας ἀποτελεῖ προσβολή γιά τήν ἴδια τήν ἱστορία καί τήν πλούσια παράδοση τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ. Πλήττει τόν χαρακτήρα καί τήν ἀποστολή της καί ὑποβαθμίζει τό κῦρος καί τήν ποιότητά της. Οὐσιαστικά μέ τόν τρόπο αὐτόν ἀναιρεῖται ἡ ἴδια ἡ ταυτότητα καί ἡ ὕπαρξη τῆς Σχολῆς, ἡ ὁποία εἶναι ταυτισμένη με τίς ἁγιογραφικές ἀλήθειες καί τήν ἁγιοπατερική διδασκαλί α, πού ἐπί τόσα χρόνια διακονεῖ. Τά στοιχεῖα αὐτά εἶναι πού ἔχουν καταστήσει τήν Θεολογική Σχολή τοῦ Α.Π.Θ. σημεῖο ἀναφορᾶς γιά ὅλους τούς φοιτητές καί μελετητές ὄχι μόνο στήν πατρίδα μας, ἀλλά καί σέ ὅλο τόν κόσμο. Ἐπιπρόσθετα δέ, ἡ ὕπαρξη καί λειτουργία ἑνός τέτοιου Τμήματος προσβάλλει τό θρησκευτικό συναίσθημα καί τήν ὀρθόδοξη αὐτοσυνειδησία, ἀλλά καί τά δημοκρατικά αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Θεσσαλονίκης. Προσβάλλει τήν ἴδια τήν παράδοση καί τήν αἰσθητική τῆς πόλης, πού εἶναι ταυτισμένη μέ τίς βυζαντινές μνῆμες, τήν ὀρθόδοξη οἰκουμενικότητα, τούς ἀγῶνες γιά τήν ἐλευθερία καί τήν δημοκρατία, τίς τέχνες, τόν πολιτισμό καί τήν ἐλευθερία τῆς σκέψεως. Ὅλα αὐτά, πού εἶναι τόσο ξένα καί ὅλως διάφορα πρός τόν φονταμενταλισμό, τήν ἀπολυτότητα, τήν βιαιότητα, τήν ἐκδικητικότητα καί τόν σκοταδισμό πού ἐκπροσωπεῖ τό ἰσλάμ.

Ἀπό τούς ἐμπνευστές αὐτοῦ τοῦ ἀκατανόητου καί ἀχαρακτήριστου σχεδιασμοῦ προβάλλεται τό εὔκολο καί χιλιοειπωμένο ἐπιχείρημα τῶν «ἐθνικῶν συμφερόντων», πού ἐπιβάλλουν αὐτή τήν ἐπιλογή. Ὅτι δηλαδή εἶναι ἐθνικά συμφέρον οἱ μουσουλμάνοι πού θά διδάσκουν στά μειονοτικά σχολεῖα τῆς Θράκης νά λαμβάνουν τήν ἐπιστημονική τους κατάρτιση ἀπό κάποιο ἐπίσημο Πανεπιστημιακό Ἵδρυμα τῆς Ἑλλάδος καί ὄχι ἀπό θρησκευτικούς κύκλους τοῦ τουρκικοῦ προξενείου, πού καλλιεργεῖ καί τροφοδοτεῖ τήν τουρκική προπαγάνδα στήν περιοχή. Καί ἀναρωτιόμαστε γιατί δέν ἐπιλέγεται ἡ ἁπλούστατη λύση τῆς ἱδρύσεως τοῦ ἐπίμαχου τμήματος σέ ἕνα ὁποιοδήποτε ἄλλο Πανεπιστημιακό Ἵδρυμα, πού λειτουργεῖ στήν χώρα μας καί πού τό γνωστικό του ἀντικείμενο εἶναι πολύ πιό κοντά στίς μουσουλμανικές σπουδές (π.χ. Τμῆμα Τουρκικῶν καί Ἀσιατικῶν Σπουδῶν, Τμῆμα Βαλκανικῶν καί Ἀνατολικῶν Σπουδῶν κ.ἄ.) ἀπό αὐτό τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογικῆς Σχολῆς μέ τό ὁποῖο εἶναι ἀπόλυτα ἀντίθετο.

Ἀναρωτιόμαστε, ἐπίσης, ἄν οἱ ἐπινοητές τέτοιων σχεδιασμῶν εἶναι τόσο «ἀφελεῖς», ὥστε νά πιστεύουν ὅ τι, ἱδρύοντας ἕνα Τμῆμα μουσουλμανικῶν σπουδῶν μέσα σέ μιά Ὀρθόδοξη Θεολογική Σχολή, ἐξασφαλίζουν τά πραγματικά ἐθνικά συμφέροντα τῆς πατρίδος μας. Ἄν εἶναι τόσο «ἀφελεῖς» ὅσοι θεωροῦν ὅ τι ἀναχαιτίζεται ἡ τουρκική προπαγάνδα ἱδρύοντας ἕνα Τμῆμα μουσουλμανικῶν σπουδῶν στήν Θεσσαλονίκη, μιά πόλη ὁρόσημο γιά τήν ἱστορία της, τούς συμβολισμούς της, τήν ὀρθόδοξη παράδοση καί πνευματικότητά της καί τήν καθοριστική σημασία της γιά τόν ἑλληνισμό τῆς Μακεδονίας μας, τόν ὁποῖο τόσοι «φίλοι» καί γείτονες ἐπιβουλεύονται.

Ἀναρωτιόμαστε ἄν ὅλοι αὐτοί οἱ «ἀφελεῖς» εἶναι σέ θέση νά καταδείξουν ἔστω καί μία περίπτωση, ἐδῶ καί σχεδόν ἕναν αἰώνα ἀπό τήν ὑπογραφή τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάνης, πού ἡ ὑποχωρητικότητα καί ὁ ἐνδοτισμός ἔναντι τῆς Τουρκίας ἀπέφεραν κάποιο συγκεκριμένο ὄφελος σέ ἐθνικό ἐπίπεδο. Ἀναρωτιόμαστε ἄν εἶναι τόσο «ἀφελεῖς» αὐτοί πού ἀπέναντι στόν τουρκικό ἐπεκτατισμό καί στήν ἑδραίωση τοῦ μουσουλμανικοῦ τόξου στά Βαλκάνια «ἀντιτάσσουν» ἕνα Τμῆμα μουσουλμανικῶν σπουδῶν στήν καρδιά τοῦ ὀρθοδόξου ἑλληνισμοῦ τῆς Μακεδονίας! Ἄν εἶναι τόσο «ἀφελεῖς» αὐτοί πού προσπαθοῦν νά ἀντιμετωπίσουν τό πρόβλημα τῆς τουρκικῆς ἐπιρροῆς στήν Θράκη μεταφέροντας, ἀναπαράγοντας καί διασπείροντάς το καί στήν Θεσσαλονίκη μέ ἀπρόβλεπτες συνέπειες. Δυστυχῶς μιά τέτοια «ἀφέλεια» δέν εἶναι μόνο παράλογη καί ἀνεδαφική, ἀλλά καί ἐθνικά ἐπικίνδυνη.

Γι’ αὐτό καί εἴμαστε βέβαιες ὅτι σε καμμία περίπτωση δέν πρόκειται νά γίνει ἀποδεκτή ἀπό τούς Καθηγητές τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, ἀλλά καί συνολικά ἀπό τήν πανεπιστημιακή κοινότητα, τήν Ἐκκλησία, τούς φορεῖς καί τόν λαό τῆς Θεσσαλονίκης. Μᾶς εἶναι ἀδιανόητη ἡ εἰκόνα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Θεσσαλονίκης παραποιημένης καί ἀλλοιωμένης ἀπό τήν παράλληλη λειτουργία ἑνός Τμήματος μουσουλμανικῶν σπουδῶν στούς κόλπους της. Μιά τέτοια μεταλλαγμένη Θεολογική Σχολή, κακέκτυπο τῆς ἱστορίας καί τῆς μαρτυρίας της, μιά Θεολογική Σχολή ἀπονευρωμένη καί ἐκφυλισμένη πνευματικά, πού θά συμφύρεται μέ τόν φονταμενταλισμό καί θά ὀλισθαίνει στήν παρακμή καί τήν ὑποβάθμιση, θά ἀποτελεῖ γιά τούς ἐμπνευστές καί τούς ἀποδέκτες αὐτοῦ τοῦ σχεδιασμοῦ ὄνειδος ἔναντι τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἱστορίας.

Εὐχόμαστε καί προσευχόμαστε ὁ Πανάγαθος Τριαδικός Θεός μας, διά πρεσβειῶν τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καί ὅλων τῶν Θεσσαλονικέων Ἁγίων, να μήν ἐπιτρέψει τήν ἐφαρμογή μίας τέτοιας ἐπιλογῆς.

* Τό κείμενο συνυπογράφουν καί τά 30 μέλη τῆς Ἀδελφότητος.

Παρακαταθήκη, τεύχος 94, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2014