«Βάζουμε στη θέση του Θεού φαντασιώσεις για Ισχύ και Κυριαρχία»

Πατήρ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ Καθηγητής Θεολογίας και Φιλοσοφίας στο Κέμπριτζ:

ΠΗΓΉ:Ελευθεροτυπία

«Το πραγματικό πρόβλημα των καιρών μας δεν είναι η αθεΐα, αλλά η πολυθεΐα και μάλιστα με τη μορφή της ειδωλολατρίας. Δημιουργείται κίνδυνος επειδή τοποθετούμε στη θέση του αγαπητικού και θυσιαζόμενου ταπεινού Θεού του Χριστού τα αλαλάζοντα Τέρατα των ναρκισσιστικών μας φαντασιώσεων για Ισχύ και Κυριαρχία».

Μιλάμε με τον π. Νικόλαο Λουδοβίκο, ο οποίος διδάσκει Θεολογία και Φιλοσοφία στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Κέμπριτζ και στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης. Βαθύς γνώστης της ευρωπαϊκής σκέψης, από τους σημαντικότερους Ελληνες θεολόγους.

Πώς βιώνει ο σημερινός άνθρωπος το γεγονός του Πάσχα;
«Πέρα από το συγκινησιακό και εορταστικό διάκοσμο, συντελείται στις μέρες αυτές μια συγκλονιστική υπαρξιακή αποκάλυψη: πως ο Θεός κατέρχεται στη συνθήκη του χάους και του παραλογισμού μου, αγαπώντας με, με τίμημα τη σταύρωσή του από μένα. Ο Θεός με νοιάζεται και αυτό του στοιχίζει -όταν όλοι θέλουν να μου επιβληθούν, αυτός ασκεί την ελευθερία του για σχέση μαζί μου όχι ως θέληση για δύναμη αλλά ως αγάπη, θυσιάζεται, ταπεινώνεται, γίνεται ο μεγάλος χαμένος, για μένα. Ο Χριστός σταυρώνεται γιατί μόνον έτσι αγαπάς πραγματικά τον πραγματικό, θρυμματισμένο άνθρωπο. Η Ανάσταση είναι έτσι ο τελικός προσωπικός του θρίαμβος της επώδυνης περιχώρησης όλων: των Ιουδαίων, των Ρωμαίων, των Ελλήνων, καθώς φυσικά και των τρομαγμένων και μπερδεμένων μαθητών. Ο θάνατος και το κακό νικιούνται ταυτόχρονα μέσα στον αγαπητικό εναγκαλισμό του Γολγοθά: "ήπλωσας τας παλάμας και ήνωσας τα το πριν διεστώτα"».

Τι θα λέγατε σ' έναν συνάνθρωπο που αυτές τις μέρες ζει το δικό του Γολγοθά (άστεγος, άνεργος, άρρωστος);
«Βρισκόμαστε όλοι σταυρωμένοι στον Γολγοθά της ιστορίας. Να κάνουμε τον προσωπικό μας σταυρό αναζήτηση του σταυρού του Χριστού. Ο σταυρός του Χριστού είναι ο μόνος μη τραγικός σταυρός, διότι είναι ο Αναστάσιμος σταυρός της αυτοπροσφοράς στον Θεό και στους άλλους. Δεν τρομάζει τον άνθρωπο ο πόνος αλλά η έλλειψη νοήματος, έλεγε ο Επίκτητος. Να γίνουν οι συμφορές αναζήτηση βαθιά του Θεού, γιατί αυτός είναι το πραγματικό αντικείμενο της επιθυμίας του ανθρώπου, πέρα από τα ποικιλώνυμα αιτήματα, το βαθύ νόημα που θεραπεύει όλες τις ελλείψεις».

Πριν από λίγες ημέρες ο π. Φιλόθεος Φάρος είπε ότι «οι περισσότεροι ιερωμένοι είναι ποιμαντικά ανύπαρκτοι, δεν έχουν σταθεί στο πλευρό ενός ανθρώπου που έχει ανάγκη». Συμφωνείτε;
«Η συνεχής διατυμπάνιση του κακού προκαλεί ανασφάλεια, βία, επιθετικότητα, καθώς και αντίρροπες τάσεις αυτοπροβολής. Να δείξουμε και λίγο το καλό; Συνάντησα προσωπικά σειρά ολόκληρη αγίων κληρικών και μοναχών που κατόρθωσαν να μεταβάλουν τον άσχετο προς την εκκλησία μαθητή του Φρόιντ και του Χάιντεγκερ σε θεολόγο και κληρικό. Αισθάνομαι δραματικά ελλιπής απέναντί τους».

«Να μη χάσουμε τα πάθη. Να τα μεταβάλλουμε», έχετε πει. Πώς το εννοείτε;
«Ο χριστιανισμός ευτυχώς δεν είναι ούτε πλατωνισμός ούτε στωικισμός. Το καθετί πάνω στο σώμα μας και την ψυχή μας είναι θεόπλαστο και ως εκ τούτου απολύτως ιερό. Απομένει στην ελευθερία μου να θυμώνω, να ερωτεύομαι, να παίζω, να δημιουργώ, να τρώγω, να χαίρομαι και να λυπάμαι μ' έναν τρόπο που με φέρνει όλο και πιο κοντά στη θεία πηγή τού είναι μου: αυτό σημαίνει η Ενσάρκωση. Ο Θεός δεν με καλεί να δραπετεύσω από τον κόσμο του αλλά να τον μεταβάλλω σε τόπο φανέρωσής του».

«Εορτών εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων», η Ανάσταση;
«Ο χριστιανισμός είναι βαθύς εχθρός κάθε είδους ιδεαλισμού, επειδή ο ίδιος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ιερός υλισμός. Η Ενσάρκωση δεν είναι παρά η καταξίωση της ύλης και της ιστορίας όταν αυτά προσφέρονται στον Θεό και στους άλλους. Υλη (ακόμα και η ψυχή του ανθρώπου, κατά τους Πατέρες, είναι λεπτότατης υλικής υφής!), ιστορία και, εν τέλει, υπαρξιακή κοινότητα εν τω Θεώ (ως Σώμα Χριστού, θεολογικότερα) συναποτελούν το υπαρξιακό και οντολογικό γεγονός της Εκκλησίας».

Σας ενοχλεί που πολλές φορές κοσμικές ακρότητες και ανέσεις «ποιμεναρχών» γίνονται στο όνομα του Θεού;
«Πράγματι, ο Ιούδας υπήρξε ένας από τους μαθητές του Χριστού. Πολύ περισσότερο προσωπικά ενοχλούμαι όταν στη θέση τής παραπάνω αντίληψης για την Εκκλησία εγκαθίσταται μία τελείως ανόητη θεώρησή της ως κοσμικού Ιδρύματος, που είτε δήθεν εθναρχεύει είτε ασχολείται νευρωτικά με την αστυνόμευση των ηθών των άλλων: αυτή είναι μια Εκκλησία χωρίς καμιά πρόταση ζωής».

Τελικά πώς θα καταφέρουμε την Ανάσταση να τη βιώσουμε κάθε στιγμή ως κατάσταση αιωνιότητας, ως η αιωνιότητα της κάθε στιγμής μας;

«Ανάσταση είναι το άνοιγμα στην περιχώρηση (τη συν-χώρηση), η ελευθερία που γίνεται αγάπη μέσω του σταυρού: να η αιωνιότητα. Πρόκειται για το τέλος της βασιλείας του μαρκησίου Ντε Σαντ: οι άλλοι παύουν να είναι "αντικείμενα του εαυτού" μου (για να θυμηθούμε τον Κόχουτ) και εισερχόμαστε στην υπαρξιακή αυθεντικότητα μέσω της ανακάλυψης των άλλων μέσα στον εαυτό και του εαυτού μέσα στους άλλους».

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!!

Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσαςκαί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος

Η Μεγάλη Εβδομάδα

Ας κάνουμε μια σύντομη γνωριμία με τις εορτές της Μεγάλης Εβδομάδας.

Τι είναι Μεγάλη Εβδομάδα;

Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα (από την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ μέχρι το Μ. Σάββατο) και ονομάζεται «Μεγάλη», όχι γιατί έχει περισσότερες μέρες ή ώρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς είναι κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο!

Πώς βιώνεται ο λειτουργικός χρόνος τη Μεγάλη εβδομάδα;
Η Εκκλησία από την μεγάλη της φιλανθρωπία, για να μπορέσουν όσο είναι δυνατόν περισσότεροι πιστοί να συμμετέχουν στις Ακολουθίες, επέτρεψε από την αρχή της Μ. Εβδομάδας, να ψάλλεται ο Όρθρος της επόμενης ημέρας. (π.χ. την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας).

Τι τελείται τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας;
Οι τέσσερις πρώτες ημέρες μας προετοιμάζουν πνευματικά για το θείο δράμα και οι Ακολουθίες ονομάζονται «Ακολουθίες του Νυμφίου».
Μεγάλη Δευτέρα (Κυριακή Βαϊων βράδυ):

Την Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα:
α) Η ζωή του Ιωσήφ του 11ου γιού του Πατριάρχη Ιακώβ, του ονομαζόμενου Παγκάλου, δηλαδή του ωραίου στο σώμα και τη ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του (που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του.
β) Το περιστατικό της άκαρπης συκιάς που ξέρανε ο Χριστός (Ματθ. 21, 18-22): Συμβολίζει την Συναγωγή των Εβραίων και γενικά την ζωή του Ισραηλιτικού λαού που ήταν άκαρποι από καλά έργα.

Μεγάλη Τρίτη (Μεγάλη Δευτέρα βράδυ):
Την Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε και ζούμε δύο παραβολές:
α) Των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία.
β) Των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και πρέπει να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.
Μεγάλη Τετάρτη (Μεγάλη Τρίτη βράδυ):

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο. Ψάλλεται το περίφημο τροπάριο (δοξαστικό) της Υμνογράφου Μοναχής Κασσιανής.

Μεγάλη Πέμπτη (Μεγάλη Τετάρτη βράδυ):
Την Μεγάλη Πέμπτη γιορτάζουμε 4 γεγονότα :
α) Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο, δείχνοντας για το ποια πρέπει να είναι η διακονία των πιστών στην Εκκλησία.
β) Τον Μυστικό Δείπνο, δηλαδή την παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.
γ) Την Προσευχή του Κυρίου, στο Όρος των Ελαιών και
δ) την Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή του Πάθους του Κυρίου.

Μεγάλη Παρασκευή (Μεγάλη Πέμπτη βράδυ):
Την Μεγάλη Παρασκευή έχουμε την Κορύφωση του θείου δράματος, τελείται η «Ακολουθία των Παθών» και θυμόμαστε και βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας. Δηλαδή:
α) Τα πτυσίματα
β) τα μαστιγώματα
γ) τις κοροϊδίες
δ) τους εξευτιλισμούς
ε) τα κτυπήματα
στ) το αγκάθινο στεφάνι και κυρίως την
ζ) Σταύρωση και
η) τον θάνατο του Χριστού μας.

Μεγάλο Σάββατο (Μεγάλη Παρασκευή πρωϊ και βράδυ):
Το Μεγάλο Σάββατο το πρωϊ γιορτάζουμε:
α) την Ταφή Του Κυρίου και
β) την Κάθοδο Του στον Άδη, όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς. Έτσι Μεγάλη Παρασκευή το πρωϊ (ημερολογιακά), τελούνται οι εξής ακολουθίες: Ακολουθία των Μεγάλες Ωρών και στις 12.00 το μεσημέρι της Αποκαθηλώσεως, δηλαδή την Ταφή Του Κυρίου από τον Ιωσήφ τον Αριμαθαίας και το Νικόδημο τον Φαρισαίο, μέλος του Μ. Συμβουλίου και κρυφό μαθητή του Κυρίου.
Την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ (ημερολογιακά) ψάλλονται τα Εγκώμια και έχουμε την περιφορά του Επιταφίου!

Κυριακή του Πάσχα (Μ. Σάββατο πρωϊ και νύχτα από τις 12.00 π.μ):
Το Μεγάλο Σάββατο (ημερολογιακά) το πρωϊ, έχουμε την λεγόμενη «1η Ανάσταση», δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως που μεταδίδουν οι ύμνοι και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από την φθορά και τον θάνατο!

Το Μεγάλο Σάββατο στις 12.00 (δηλαδή ουσιαστικά την Κυριακή), έχουμε την ζωηφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, την ήττα του θανάτου και της φθοράς και την αφή του Αγίου Φωτός στον κόσμο από το Πανάγιο Τάφο.

Κυριακή του Πάσχα στις 11.00 π.μ. ή το απόγευμα, τελείται ο «Εσπερινός της Αγάπης», όπου σε πολλές γλώσσες διαβάζεται το Ιερό Ευαγγέλιο και διατρανώνεται παγκοσμίως η νίκη του θανάτου και η εποχή της Καινούριας Διαθήκης, της χαράς και της Αναστάσιμης ελπίδας.

Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα των Παθών και της Αναστάσεως για όλους εμάς τους Πιστούς;

Οι πιστοί βιώνουμε τα πάθη και την ανάσταση του Χριστού συμμετέχοντας ενεργά σε αυτά με «συμπόρευση», «συσταύρωση» και «συνανάσταση»! Ο Χριστός με την θέληση του (εκουσίως), έπαθε και ανέστη για να σωθούμε όλοι εμείς! Αυτό σημαίνει ότι δεν λυπούμαστε «μοιρολατρικά» για το Πάθος του, αλλά για τις δικές μας αμαρτίες και αφού μετανοιώνουμε ειλικρινώς μπορούμε την αντικειμενική σωτηρία που χάραξε ο Χριστός να την κάνουμε και υποκειμενική - προσωπική σωτηρία!

Αυτό το Σάββατο τιμάμε την υπό του Χριστού Ανάσταση του φίλου Του Λαζάρου.

π. Επιφ. Θεοδωρόπουλος γράφει:

Αναγράφει το «Ωρολόγιο»: «Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Χριστού και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία που τον φιλοξένησαν πολλές φορές (Λουκ. ι΄, 38-40, Ιωαν. ιβ΄, 1-3) στη Βηθανία κοντά στα Ιεροσόλυμα περίπου δύο μίλια. Λίγες μέρες προ του πάθους του Κυρίου ασθένησε ο Λάζαρος και οι αδελφές του ενημέρωσαν σχετικά τον Ιησού που τότε ήταν στη Γαλιλαία να τον επισκεφθεί. Ο Κύριος όμως επίτηδες καθυστέρησε μέχρι που πέθανε ο Λάζαρος, οπότε είπε στους μαθητές του πάμε τώρα να τον ξυπνήσω. Όταν έφθασε στη Βηθανία παρηγόρησε τις αδελφές του Λάζαρου που ήταν πεθαμένος τέσσερις μέρες και ζήτησε να δει το τάφο του.Όταν έφθασε στο μνημείο, δάκρυσε και διέταξε να βγάλουν την ταφόπλακα. Τότε ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό, ευχαρίστησε τον Θεό και Πατέρα και με μεγάλη φωνή είπε: Λάζαρε, βγες έξω. Αμέσως βγήκε έξω τυλιγμένος με τα σάβανα ο τετραήμερος νεκρός μπροστά στο πλήθος που παρακολουθούσε και ο Ιησούς ζήτησε να του λύσουν τα σάβανα και να πάει σπίτι του. (Ιωαν. ια΄,44)Αρχαία παράδοση λέγει ότι τότε ο Λάζαρος ήταν 30 χρονών και έζησε άλλα 30 χρόνια.

Τελείωσε το επίγειο βίο του στην Κύπρο το έτος 63 και ό τάφος του στην πόλη των Κιτιέων έγραφε: «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού».Το έτος 890 μετακομίσθηκε το ιερό λείψανό του στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Λέοντα το σοφό, ο οποίος συνέθεσε τα ιδιόμελα στον εσπερινό του Λαζάρου: Κύριε, Λαζάρου θέλων τάφον ιδείν, κλπ».Χαρακτηριστικό της μετέπειτας ζωής του Λαζάρου λέγει η παράδοση, ήταν ότι δεν γέλασε ποτέ παρά μια φορά μόνο όταν είδε κάποιο να κλέβει μια γλάστρα και είπε την εξής φράση: Το ένα χώμα κλέβει το άλλο.

Η Ανάσταση του Λαζάρου επέτεινε το μίσος των Εβραίων που μόλις την έμαθαν ζήτησαν να σκοτώσουν τον Λάζαρο και το Χριστό.

Το απολυτίκιο της ημέρας είναι σε μετάφραση: «Θέλοντας Χριστέ και Θεέ μας να δείξεις, προ της σταυρικής Σου Θυσίας, ότι είναι βέβαιο πράγμα η ανάσταση όλων των νεκρών, ανέστησες εκ νεκρών τον Λάζαρον. Για τούτο και εμείς, μιμούμενοι τα παιδιά που σε υποδέχθηκαν κατά την είσοδό Σου στην Ιερουσαλήμ, κρατούμε στα χέρια μας τα σύμβολα της νίκης, τα βάγια και βοώμε προς Εσένα, τον νικητή του θανάτου: Βοήθησέ μας και σώσε μας, Συ που ως Θεός κατοικείς στα ύψιστα μέρη του ουρανού, ας είσαι ευλογημένος Συ, που έρχεσαι απεσταλμένος από τον Κύριο!»

0 λαός γιορτάζει την πρώτη Λαμπρή, την "Έγερση" του φίλου του Χριστού, του "αγέλαστου" Λάζαρου.

Ο φόβος και ο τρόμος για όσα γνώρισε στον άλλο κόσμο άφησαν τόσο βαθιά σημάδια στην ψυχή του Λάζαρου που, λέει η παράδοση, μετά την Ανάσταση του δε γέλασε παρά μόνο μια φορά.

Είδε κάποιον χωρικό στο παζάρι να κλέβει μια στάμνα και να φεύγει κρυφά. "Βρε τον ταλαίπωρο, είπε.

Για ιδές τον πώς φεύγει με το κλεμμένο σταμνί. Ξεχνάει ότι κι αυτός είναι ένα κομμάτι χώμα, όπως και το σταμνί. Το 'να χώμα κλέβει τ' άλλο.

Μα δεν είναι να γελούν οι πικραμένοι;" και χαμογέλασε.

Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας για να απεικονίσουν την Ανάσταση του Λάζαρου, να συμβολίσουν δηλαδή τη Νίκη του Χριστού απέναντι στο θάνατο, αλλά παράλληλα και για να υποδηλώσουν την ανάσταση της φύσης, έφτιαχναν ένα ομοίωμα του Λάζαρου.

Την παραμονή της γιορτής ή, σε πολλά μέρη, ανήμερα την "πρώτη Λαμπρή", τα παιδιά, κρατώντας το "Λάζαρο", έκαναν τους αγερμούς τους. Γύριζαν στα σπίτια και τραγουδούσαν τα "λαζαρικά", για να διηγηθούν την ιστορία του αναστημένου φίλου του Χριστού και να πουν παινέματα στους νοικοκυραίους.

Στην Ήπειρο μάλιστα, στις κτηνοτροφικές περιοχές, χτύπαγαν ταυτόχρονα και μεγαλοκούδουνα."Πες μας Λάζαρε τι είδεςεις τον Άδη που επήγες.

Είδα φόβους, είδα τρόμους,είδα βάσανα και πόνους,δώστε μου λίγο νεράκινα ξεπλύνω το φαρμάκι,της καρδούλας μου το λέωκαι μοιρολογώ και κλαίω.Του χρόνου πάλι να 'ρθουμε,με υγεία να σας βρούμε,και ο νοικοκύρης του σπιτιούχρόνια πολλά να ζήσει,να ζήσει χρόνια εκατόκαι να τα ξεπεράσει.

"Τα "λαζαρικά" από τόπο σε τόπο έχουν πολλές παραλλαγές.

Στη Στερεά Ελλάδα, τη Μακεδονία και τη Θράκη στο έθιμο έπαιρναν μέρος μόνο κορίτσια, οι "Λαζαρίνες" ή "Λαζαρίτσες", έτσι εύρισκαν την ευκαιρία να γίνουν γνωστές και σαν υποψήφιες νύφες.

Για "Λάζαρο" βαστούσαν έναν ξύλινο κόπανο για τα ρούχα, τυλιγμένο με παρδαλά κομμάτια από πανιά, ίδιο μωρό. Σε άλλα μέρη πάλι έντυναν με χτυπητά πολύχρωμα υφάσματα μια ρόκα, μια κούκλα, έναν καλαμένιο σταυρό και τα στόλιζαν με κορδέλες και λουλούδια.

Στη Σκύρο έπαιρναν την τρυπητή κουτάλα, "τη σιδεροχουλιάρα". Έβαζαν σε κάθε τρύπα και από ένα άσπροπούλι -άσπρη μαργαρίτα- ένα κόκκινο γαρίφαλο για στόμα και σχημάτιζαν το πρόσωπο. Έδεναν σταυρωτά πάνω στην κουτάλα ένα ξύλο, για να κάνουν τα χέρια, της φορούσαν και ένα πουκαμισάκι ή ένα μωρουδίστικο ρούχο και ο "Λάζαρος" ήταν έτοιμος. Γύριζαν τα παιδιά από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας και οι νοικοκυρές τους έδιναν αυγά, λεφτά ή ό,τι άλλο είχαν. Πάντα όλοι κάτι έβρισκαν να δώσουν. Κι όταν θέλαν για κάποιον να πούνε πως ήταν τσιγκούνης έλεγαν: "Ποτέ του αυγό δεν έδωσε, ούτε τ' αγίου Λαζάρου!"

Στα Τρίκαλα τα αυγά που συγκέντρωναν οι Λαζαρίνες, οι μητέρες τους τα έβαφαν κόκκινα και τα κρατούσαν σε ξεχωριστό μέρος. Όταν ήθελαν να περιποιηθούν έναν επισκέπτη από αυτά τα αυγά του έδιναν, του Λαζάρου.

Σε μερικά μέρη τη θέση του "Λάζαρου" έπαιρνε ένα καλάθι στολισμένο με λουλούδια και με πολύχρωμες κορδέλες.

Στην Κρήτη έκαναν έναν ξύλινο σταυρό και τον στόλιζαν με ορμαθούς από λεμονανθούς και αγριόχορτα με κόκκινα λουλούδια, τις μαχαιρίτσες.

Στην Κύπρο συναντάμε το έθιμο της αναπαράστασης, στην αρχαιότερη μορφή του. Ο θεός πεθαίνει στην ακμή της νιότης του και αμέσως ανασταίνεται, όπως ο Άδωνης στους αρχαίους Έλληνες. Έντυναν ένα παιδί με κίτρινα λουλούδια, έτσι ώστε ούτε το πρόσωπο του δε φαινόταν. Σε κάθε σπίτι που πήγαιναν, όταν άρχιζαν τα άλλα παιδιά να τραγουδούν, ξάπλωνε και υποκρινόταν το νεκρό, όταν όμως έλεγαν το "Λάζαρε δεύρο έξω" σηκωνόταν.

Το ίδιο έθιμο συναντάμε και στην Κω. Το παιδί που αναπαριστούσε το Λάζαρο, τυλιγμένο σε ένα σεντόνι, ήταν και αυτό στολισμένο με κίτρινα λουλούδια. Αμοιβή της παρέας για την αναπαράσταση τα αυγά για το δάσκαλο. Τα πιο μεγάλα παιδιά, οι "πρωτόσχολοι", έπαιρναν την εικόνα του Λάζαρου, την έβαζαν πάνω σε μια ειδική κατασκευή που στόλιζαν με δεντρολίβανο -ήταν, λέει, η Βηθανία, η πατρίδα του- και γύριζαν στις στάνες. Οι βοσκοί τους φίλευαν αυγά, τυριά και μυζήθρες για τις λαμπρόπιτες. Για την ψυχή του Λάζαρου οι γυναίκες ζύμωναν ανήμερα το πρωί ειδικά κουλούρια, τους "λαζάρηδες", τα "λαζαρούδια" ή και "λαζαράκια". "Λάζαρο δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις" έλεγαν, μια και ο αναστημένος φίλος του Χριστού πίστευαν πως είχε παραγγείλει: "Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει..." Στα "λαζαράκια" έδιναν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Όσα παιδιά είχε η οικογένεια τόσους "λαζάρηδες" έπλαθαν και στη θέση των ματιών έβαζαν δυο γαρίφαλα. Στην Κω οι αρραβωνιασμένες θα έφτιαχναν ένα λαζαράκι σε μέγεθος μικρού παιδιού, γεμισμένο με χίλια δυο καλούδια και κεντημένο σχεδόν σαν τις κουλούρες του γάμου, για να το στείλουν στο γαμπρό. Τα "λαζαρούδια" πολλές νοικοκυρές τα γέμιζαν με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες, μέλι, πρόσθεταν πολλά μυρωδικά και τα παιδιά ξετρελλαίνονταν να τα τρώνε ζεστά.

Περάσαμε πιὰ τὸ πέλαγος τῆς νηστείας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς...

Παντελὴ Πᾶσχου: Εἰσαγωγικὰ στὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα

Περάσαμε πιὰ τὸ πέλαγος τῆς νηστείας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Καὶ τώρα στεκόμαστε μπροστὰ στὴ θύρα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, ὁποῦ ὀνομάζεται Μεγάλη ὄχι γιατί εἶναι μεγαλύτερη, ἢ ἔχει περισσότερες μέρες, ἀλλὰ «ἐπειδὴ μεγάλα ἡμῖν γέγονεν ἐν αὐτῇ παρὰ τοῦ Δεσπότου κατορθώματα. Καὶ γὰρ ἐν αὐτῇ τῇ ἑβδομάδι τῇ Μεγάλῃ, ὅπως λέγει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἡ χρονία τοῦ διαβόλου κατελύθη τυραννίς· ὁ θάνατος ἐσβέσθη· ὁ ἰσχυρὸς ἐδέθη· τὰ σκεύη αὐτοῦ διηρπάγη· ἁμαρτία ἀνηρέθη· ἡ κατάρα κατελύθη· ὁ Παράδεισος ἀνεώχθη· ὁ Οὐρανὸς βάσιμος γέγονεν· ἄνθρωποι ἀγγέλοις ἀνεμίγησαν· τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ ἤρθη· τὸ θριγγίον περιηρέθη· ὁ τῆς εἰρήνης Θεὸς εἰρηνοποίησε τὰ ἄνω καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς· διὰ τοῦτο Μεγάλη καλεῖται Ἑβδομάς».


Ὄντως φοβερὰ αὐτῆς τῆς ἑβδομάδος τὰ Μυστήρια! Ὅλη ἡ ποίηση τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ὅλη ἡ δόξα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἑβδομάδα πηγάζουν. Ἀπ᾿ τὸν καιρὸ πού, μαθητούδια ἀκόμη, παίρναμε ἀπ᾿ τὸ ζεστὸ χέρι τῆς μάνας μας τὴ σύνοψη καὶ τὸ κερί, ποὺ καθὼς ἦταν ἁγνὸ μοσκοβολοῦσε σὰν λιβάνι ὅταν ἔκαιγε, καὶ πηγαίναμε στὶς ἀκολουθίες τοῦ Νυμφίου, ἢ στὶς Μεγάλες Ὧρες τῶν Παθῶν, τῆς Μεγ. Πέμπτης καὶ τῆς Μεγ. Παρασκευῆς, ὅπου κλαίγαμε ἀπὸ καρδιᾶς μπρὸς στὸν Ἐσταυρωμένο, καθὼς ἀποθέταμε μὲ τρέμοντα δάχτυλα τὰ παρθενικὰ ἀγριολούλουδα, ποὺ μὲ μίαν ὁλόζεστη λαχτάρα τρέχαμε νὰ μάσουμε στοὺς κήπους καὶ στὰ χωράφια· ἀπ᾿ τὰ μικρά μας ἐκεῖνα χρόνια, ποὺ προσμέναμε νά ῾ρθει ἡ ἑβδομάδα τῶν Παθῶν, γιὰ νὰ δεχτοῦμε ὕστερα καὶ τὴν Ἀνάσταση, μέχρι τὰ γηρατειά μας τὰ βαθιά, αὐτὴ ἡ Ἑβδομάδα εἶναι ποὺ μᾶς κρατάει συντροφιὰ μὲ τὸν πόνο της, μὲ τὰ δάκρυά της, μὲ τὴ λύπη της, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ χαρὰ καὶ τὴν εὐφροσύνη τῆς Ἀναστάσεως, ποὺ ἀκολουθεῖ.


Κι αὐτὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη φιλοσοφία τῆς ζωῆς, ποὺ ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας τὴν δίνει μὲ τὸν πιὸ ὡραῖο, ἁπλὸ καὶ κατανυκτικὸ τρόπο στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα. Καὶ εἶναι ἀλήθεια, ὅτι αὐτὴ ἡ φιλοσοφία, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν ὑψηλὴ θεολογία τοῦ Σταυροῦ, δὲν θὰ μπορέσει ποτὲ κανεὶς νὰ τὴν ἀφομοιώσει καὶ νὰ τὴν κατανοήσει ἔξω ἀπὸ τὸν ἐκκλησιαστικὸ περίβολο, ἔξω ἀπὸ τὴ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ὁ Σταυρὸς ἢ ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα γίνεται λογοτεχνία, γίνεται θέατρο ἢ κινηματογράφος, γίνεται στοχαστικὴ διάλεξη ἢ δημοσιογραφικὸ ἄρθρο, γίνεται εὐκαιρία γιὰ νὰ δοκιμάσει κανεὶς τὶς ἱκανότητές του μ᾿ ἕναν τρόπο – ὁποιοδήποτε – ἐπάνω σ᾿ ἕνα σοβαρὸ θέμα. Καὶ μόνο μέσα ἀπὸ τὶς ἱερὲς Ἀκολουθίες καὶ τὴ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ φτάσει στὴν κορφὴ τῆς πνευματικῆς φιλοσοφίας καὶ στὴ δόξα τῆς Ἀναστάσεως, ἀνεβαίνοντας τὸν ἀνηφορικὸ δρόμο τοῦ Γολγοθᾶ καὶ περνώντας πνευματικὰ μέσα ἀπὸ τὴν ἀγωνία τῆς Σταυρώσεως.

Ὁ ὀρθόδοξος χριστιανός, ὅλη τὴν Ἑβδομάδα ἔχει ἕνα μεγάλο δρόμο νὰ ὁδοιπορήσει. Μεγάλο, ὄχι μὲ τὶς ἐξωτερικές, ἀλλὰ μὲ τὶς ἐσωτερικὲς διαστάσεις. Ἕνα δρόμο, ποὺ περπάτησε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Ναί, κι ἂς μὴ φανεῖ σὲ κανέναν αὐτὸ τὸ πράγμα παράδοξο. Ἂν δὲν «συμπορευθῶμεν αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν», δὲν θὰ μπορέσουμε οὔτε τὴ Μεγαλοβδομάδα νὰ νιώσουμε, οὔτε καὶ στὴν Ἀνάσταση νὰ φτάσουμε μαζί του.

Σ᾿ αὐτὸ τὸ δρόμο, ποὺ βρίσκεται πάντα κάτω ἀπ᾿ τὴ σκιὰ τοῦ Σταυροῦ, καὶ ἀντικρύζει στὸ βάθος τὸ φωτεινὸ λόφο τῆς Ἀναστάσεως, οἱ ἅγιοι Πατέρες ἔβαλαν μερικὰ σημάδια σὰν ὁρόσημα, ποὺ μᾶς βοηθοῦν κι αὐτὰ μ᾿ ἕναν εἰδικὸ τὸ καθένα τρόπο, γιὰ νὰ πετύχουμε τὸ σκοπό μας.


Τὴ Μεγάλη Δευτέρα, μετὰ τὸ Κοντάκιο καὶ τὸν Οἶκο τῆς ἡμέρας, θ᾿ ἀκούσουμε μαζὶ μὲ τὸ σύντομο συναξάρι, αὐτὸ τὸ ὑπόμνημα: «τῇ Ἁγίᾳ καὶ Μεγάλῃ Δευτέρᾳ, μνείαν ποιούμεθα τοῦ μακαρίου Ἰωσὴφ τοῦ παγκάλου καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταρασθείσης συκῆς». Δοξάζεται καὶ τιμᾶται ὁ πάγκαλος Ἰωσήφ, γιατί «τῆς Αἰγυπτίας τότε ταῖς ἡδοναῖς μὴ δουλεύσας», ἐσκλαβώθηκε μὲν κατὰ τὸ σῶμα, ἀλλὰ κατὰ τὴν ψυχὴ ἔμεινε ἀδούλωτος, ὁ ἀοίδιμος καὶ σώφρων, καὶ ἔτσι ἀξιώθηκε νὰ γίνει κυρίαρχος ὅλης τῆς Αἰγύπτου. «Ὁ Θεὸς γὰρ παρέχει τοῖς δούλοις αὐτοῦ στέφος ἄφθαρτον». Ἡ κατάρα ἔπειτα τῆς ἄκαρπης συκιᾶς, μᾶς λέει ν᾿ ἀποφεύγουμε τὸ πάθος καὶ νὰ κάνουμε ἔργα καὶ καρποὺς πνευματικούς, γιὰ νὰ μὴ μᾶς εὕρει ὁ Χριστὸς μὲ φύλλα μοναχὰ σὰν ἔρθει, καὶ μᾶς δείξει τὴ φωτιά, σὰν μοίρα ἀναπόφυγη τῶν ἀκάρπων μας δέντρων.


Τὴ Μεγάλη Τρίτη θ᾿ ἀκούσουμε: «τῆς τῶν δέκα παρθένων παραβολῆς μνείαν ποιούμεθα», δηλ. τῶν πέντε φρονίμων καὶ τῶν πέντε μωρῶν παρθένων, μὲ τὶς διδακτικὲς λαμπάδες τους. Μᾶς συμβουλεύει κ᾿ ἐδῶ μὲ ὕμνους ἐξαίσιους ἡ Ἐκκλησία μας, «νὰ σπουδάσωμεν νὰ ἀνάψωμεν τὰς νοητὰς λαμπάδας τῶν ψυχῶν μας, ὡς αἱ φρόνιμοι ἐκεῖναι παρθένοι. Διατί; Ἵνα μὲ τὸ λαμπρὸν φῶς τῶν λαμπάδων μας καὶ μὲ ὕμνους πνευματικούς, συναπαντήσωμεν τὸν ἀθάνατον νυμφίον τῶν ψυχῶν, δηλαδὴ τὸν Δεσπότην μας Ἰησοῦν Χριστόν, ὅστις θὰ ἔλθει ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ κόσμου, διὰ νὰ ἐμβάσει τὰς δρονίμους ψυχὰς μέσα εἰς τὸν οὐράνιον νυμφώνα τῆς ἀϊδίου τρυφῆς τεσ καὶ βασιλείας».


Τὴ Μεγάλη Τετάρτη: «τῆς ἀλειψάσης τὸν Κύριον μύρῳ πόρνης γυναικὸς μνείαν ποιεῖσθαι οἱ θειότατοι Πατέρες ἐθέσπισαν, ὅτι πρὸ τοῦ σωτηρίου Πάθους μικρὸν τοῦτο γέγονεν». Ποιὸς δὲν δακρύζει, ὅταν σκεφθεῖ ὅτι, ἐνῶ ὅλοι ἁμαρτάνουμε (καὶ πολλὲς φορὲς βαρύτερα ἀπὸ τὴν πόρνη) ὡστόσο δὲν ἀκολουθοῦμε τὸ παράδειγμά της, γιὰ νὰ σβήσουμε μὲ δάκρυα μετανοίας τὸ χειρόγραφο, ποὺ εἶναι φορτωμένο μὲ τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μας.


Τὴ Μεγάλη Πέμπτη «ἐορτάζομεν τὸν Ἱερὸν Νιπτήρα, τὸν Μυστικὸν Δεῖπνον, τὴν ὑπερφυᾶ προσευχὴν καὶ τὴν Προδοσίαν». Ἡ κυριαρχοῦσα μορφὴ – αἰώνιο σύμβολο σκότους συνειδήσεως καὶ παράδειγμα πρὸς ἀποφυγὴν – εἶναι ἡ προδοτικὴ ὄψη τοῦ Ἰούδα.


Τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ «τὰ Ἅγια καὶ Σωτήρια καὶ Φρικτὰ Πάθη τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτελοῦμεν».


Καὶ τὸ Μέγα Σάββατον «τὴν Θεόσωμον Ταφὴν καὶ τὴν εἰς ᾍδου κάθοδον τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζομεν».


Εἴπαμε, ὅτι πίσω ἀπὸ τὰ μαρτύριο καὶ τὸ Πάθος τῆς Σταυρώσεως, ὁ ὀρθόδοξος χριστιανὸς βλέπει πάντοτε τὸ γλυκὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως. Εἶναι αὐτὸ ποὺ τὸν ἐμποδίζει νὰ ἰδεῖ τὰ Πάθη μέσα σ᾿ ἕνα ζοφερὸ καὶ καταλυτικὸ σκοτάδι. Ὁ ὀρθόδοξος – καὶ ὁ Ἕλληνας ἰδιαίτερα, ποὺ πέρασε τόσα καὶ τόσα πάθη μέσα στὴ μακραίωνη πορεία τῆς ἱστορίας του – εἶναι ντυμένος μὲ τὸ ζεστὸ ἔνδυμα τῆς χαρμολύπης. Πάσχει καὶ ὑποφέρει, ἀλλὰ ὄχι μὲ ἀσυγκράτητο σαρκικὸ πόνο. Ἡ πνευματικὴ φιλοσοφία τοῦ Σταυροῦ, αὐτὲς τὶς ἡμέρες εἰδικώτερα, πρέπει νὰ εἶναι ὁ ἐπιούσιος ἄρτος μας, ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς μας. Ἰδοὺ πῶς βλέπουν μερικοὶ ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρας τὸ Σταυρὸ καὶ τὸ μυστήριο τῆς Σταυρώσεως.
Ὁ ἀκάνθινος στέφανος φανέρωσε ὅτι ὁ Κύριος ἐξάλειψε τὴν κατάρα ποὺ ἔλαβε ἡ γῆ, νὰ βλαστάνει ἀγκάθια καὶ τριβόλια καὶ ὅτι ὁ Χριστὸς ἀφάνισε τὶς μέριμνες καὶ τὶς ὀδύνες τῆς παρούσης ζωῆς.
«Ἐξεδύθη τὰ ἱμάτια καὶ ἐνεδύθη τὴν πορφύραν, διὰ νὰ ἐκδύσει τοὺς δερματίνους χιτώνας τῆς νεκρώσεως, ὁποῦ ἐφόρεσεν ὁ Ἀδὰμ μετὰ τὴν παράβασιν. Κάλαμον ἔλαβεν ὁ Κύριος εἰς τὴν δεξιάν, ὡς σκῆπτρον, διὰ νὰ θανατώσει τὸν ἀρχαῖον ὄφιν καὶ δράκοντα· ἔλαβε κάλαμον, διὰ νὰ σβήσει τὸ χειρόγραφον τῶν ἁμαρτιῶν μας. Ἔλαβε τὸν κάλαμον διὰ νὰ ὑπογράψει βασιλικῶς, μὲ τὸ κόκκινον αἷμα του, τὸ γράμμα τῆς συγχωρήσεως τῶν ἁμαρτιῶν μας, καθότι καὶ οἱ βασιλεῖς μὲ κόκκινον κιννάβαρι ὑπογράφουσιν».
»Εἰς τὸ ξύλον ἐσταυρώθη, διὰ τὸ ξύλον τῆς γνώσεως. Ἔλαβε τὴν γεῦσιν τῆς χολῆς καὶ τοῦ ὄξους, διὰ τὴν γλυκείαν γεῦσιν τοῦ καρποῦ τοῦ ἀπηγορευμένου. Ἔλαβε τὰ καρφία διὰ νὰ καρφώσει τὴν ἁμαρτίαν. Ἅπλωσε τὰς χείρας εἰς τὸν Σταυρόν, διὰ νὰ ἰατρεύσει τὸ ἅπλωμα τῶν χειρῶν τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας, ὁποῦ ἐποίησαν εἰς τὸ ἀπηγορευμένον ξύλον, καὶ διὰ νὰ ἑνώσει τὰ μακρὰν διεστῶτα, ἀγγέλους καὶ ἀνθρώπους, οὐράνια καὶ ἐπίγεια. Ἔλαβε τὸν θάνατον, διὰ νὰ θανατώσει τὸν θάνατον. Ἐτάφη, διὰ νὰ μὴ στρεφώμεθα πλέον ἡμεῖς εἰς τὴν γῆν, ὡς τὸ πρότερον...».
»Ἐσκοτίσθησαν οἱ φωστῆρες, διὰ νὰ φανερώσουν ὅτι πενθοῦσι τὸν Σταυρωθέντα. Αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν, διότι ἔπασχεν ἡ πέτρα τῆς ζωῆς. Εἰς τὸ ὕψος τοῦ Σταυροῦ ἀνέβη, διὰ τὸ πτῶμα ὁποῦ ἔπαθεν ὁ Ἀδάμ. Καὶ τελευταῖον ἀνέστη, διὰ τὴν ἰδικήν μας ἀνάστασιν!».Ὤ! Εὐτυχισμένοι καὶ τρισμακάριοι, ὅσοι μπορέσουν ν᾿ ἀφήσουν τὶς βιοτικές τους μέριμνες αὐτὲς τὶς μέρες, κι ἀρχίσουν ἀπὸ τώρα, ἀπὸ αὐτὴ τὴν ὥρα κιόλας, τὴν εὐλογημένη πορεία δίπλα στὸν πορευόμενο πρὸς τὸ Πάθος Χριστό! «Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς, συμπορευθῶμεν αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν, καὶ νεκρωθῶμεν δι᾿ αὐτόν, ταῖς τοῦ βίου ἡδοναῖς», «ἵνα μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ».

Ε' Κυριακή των Νηστειών,μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας

Απολυτίκιον Οσίας Μαρίας

Φωτισθείσα ενθέως Σταυρού τη χάριτι, της μετανοίας εδείχθης φωτοφανής λαμπηδών, των παθών τον σκοτασμόν, λιπούσα πάνσεμνε• όθεν ως άγγελος Θεού, Ζωσιμά τω ιερώ ωράθης εν τη ερήμω, Μαρία οσία Μήτερ μεθ' ου δυσώπει υπέρ πάντων ημών.

Ένα τρανταχτό παράδειγμα μετανοίας που γεμίζει ελπίδα την ψυχή κάθε αμαρτωλού είναι ο βίος της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας. Η μετάνοια της Αγίας αυτής είναι τόσο συγκλονιστική και τόσο μεγαλειώδης που η Εκκλησία μας τιμά δύο φορές τη μνήμη της, μία την 1η Απριλίου κάθε έτους και δεύτερη φορά την Ε' Κυριακή των Νηστειών, θέλοντας να μας δώσει ένα παράδειγμα για να πορευθούμε την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά και σε όλη την πορεία της ζωής μας.

Η οσία Μαρία έζησε πιθανώς τον 4ο αιώνα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μια πόλη πλούσια, αλλά αρκετά διεφθαρμένη εκείνη την εποχή. Έτσι λοιπόν και η Μαρία ήδη από την ηλικία των 12 ετών, χάρις στην απαράμιλλη φυσική ομορφιά της παρεκτράπηκε και άρχισε ήδη να ζει ζωή διεφθαρμένη για 17 περίπου χρόνια, παρασύροντας στην αμαρτία, την πορνεία και τη φιληδονία κι άλλες ψυχές. Μια μέρα, όταν ήταν περίπου 30 ετών, στο λιμάνι της πόλης, ένα πλοίο ήταν έτοιμο να αναχωρήσει για τα Ιεροσόλυμα και στην ψυχή της Μαρίας γεννήθηκε η ανάγκη να πάει κι εκείνη έως εκεί.

Ξημέρωνε η 14η Σεπτεμβρίου, γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, όταν το πλοίο έφθασε στα Ιεροσόλυμα κι όλοι οι προσκυνητές έτρεξαν για να προσκυνήσουν τον Τίμιο Σταυρό. Ανάμεσά τους και η Μαρία έτρεξε προς το Ναό που έχτισε η Αγία Ελένη, αλλά μία αόρατη δύναμη την εμπόδιζε να μπει μέσα. Για αρκετή ώρα προσπαθούσε να μπει από την ανοιχτή πόρτα του Ναού, αλλά δεν μπορούσε και τότε κατάλαβε πώς την εμπόδιζαν οι αμαρτίες της και πως ήταν ανάξια να προσκυνήσει. Αυτή η συναίσθηση της έφερε ασταμάτητα δάκρυα στα μάτια. Προσευχήθηκε με μεγάλη συναίσθηση της αμαρτωλότητάς της στη Μητέρα του Χριστού, στην Παναγία μας να μεσιτεύσει στον Υίό της και να συγχωρέσει τις αμαρτίες της. Τα δάκρυα κυλούσαν ακόμη ασταμάτητα, όταν επιτέλους η Μαρία μπόρεσε να διαβεί την είσοδο του Ναού και με ψυχή συντετριμμένη από τη μετάνοια να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό, υποσχόμενη ότι πλέον θ' αλλάξει ζωή.


ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ
Όταν βγήκε από το Ναό αναρωτιόταν που να πορευθεί, όταν μία εσωτερική φωνή της είπε να πορευθεί προς την έρημο του Ιορδάνη Ποταμού. Εκεί βρήκε έναν πνευματικό ιερέα, εξομολογήθηκε τα αμαρτήματα της, και αφού πέρασε τον Ιορδάνη προχώρησε στην έρημο. Εκεί έζησε 47 ολόκληρα χρόνια με αυστηρή νηστεία, προσευχή και δάκρυα μέσα στην αφιλόξενη έρημο που ήταν καυτή το πρωί και παγωμένη όλη τη νύχτα, χωρίς τροφή, χωρίς ρούχα, χωρίς στέγη. Εκείνη που έμενε στα καλύτερα δωμάτια στην Αλεξάνδρεια, έτρωγε τα καλύτερα φαγητά, ζούσε μέσα στη χλιδή και στην πολυτέλεια και ταυτόχρονα μέσα στην φιληδονία και στην ακολασία, πέρασε όλη τη ζωή της στην έρημο έχοντας πάρει μαζί της μόνο τα ρούχα που φορούσε και τρία ψωμιά που μόλις τελείωσαν, για 47 ολόκληρα χρόνια έτρωγε τα χόρτα της ερήμου και ξεδιψούσε στο νερό του Ιορδάνη. Για στρώμα της είχε την άμμο της έρημου, για σκεύη της τ' άστρα του ουρανού, για φίλο της και συντροφιά τα άγρια θηρία και μόνο για μία φορά στη ζωή της μετά από 47 χρόνια συνάντησε κατ' οικονομάν Θεού άνθρωπο, τον Άβα Ζωσιμά από τη Μονή του Τιμίου Σταυρού. Όπως ήταν συνήθεια των μοναχών της εποχής, έφευγαν από το μοναστήρι τους στην έρημο, από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή των Βαΐων.


Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΒΑ ΖΩΣΙΜΑ
Ένας από αυτούς τους μοναχούς, ο Άβας Ζωσιμάς ξεκίνησε λοιπόν για την έρημο, παρακαλώντας το Θεό να του δείξει κάποιο Γέροντα της ερήμου για να ωφεληθεί πνευματικά.Καθώς προσευχόταν αντιλήφθηκε μια σκιά ανθρώπου και σκέφτηκε ότι ίσως να ήταν δαιμονική ενέργεια κι έκανε το σταυρό του. Πρόσεξε όμως ότι αυτό που έβλεπε μπροστά του είχε μαύρο σώμα, γυμνό και κατάλευκα μαλλιά. Ο Αββάς πίστεψε ότι βρήκε τον ερημίτη που θα τον ωφελούσε πνευματικά, όπως είχε ζητήσει από το Θεό. Άκουσε τότε τη φωνή αυτού του ασκητικού πλάσματος να του λέει: "Συγχώρεσέ με Αββά Ζωσιμά, αλλά επειδή είμαι γυναίκα γυμνή, ρίξε μου το ράσο να σκεπαστώ και θα έρθω να με ευλογήσεις". Όταν άκουσε το όνομά του από τα χείλη της γυναίκας, ο Ζωσιμάς κατάλαβε πως η γυναίκα είχε χάρισμα προορατικό. Όταν η Αγία τον πλησίασε, εκείνος γονάτισε με το πρόσωπο στη γη και είδε ότι τα πόδια της δεν ακουμπούσαν στη γη, αλλά αιωρείτο έναν πήχυ ψηλότερα. Την παρακάλεσε θερμά να του διηγηθεί την ιστορία της και τα ασκητικά της παλαίσματα και η Αγία υπήκουσε. Εκείνη του διηγήθηκε πώς έζησε, πως υπέμεινε τον καύσωνα της ημέρας, το ψύχος της νύχτας, την πείνα, αλλά παράλληλα και τον πόλεμο από τις παλαιές μνήμες, που για πολλά χρόνια την τυρρανούσαν. Η Αγία Μαρία συμβούλεψε τον Αββά την επόμενη Σαρακοστή να μην έρθει στον Ιορδάνη, μόνο τη Μεγάλη Πέμπτη, ημέρα του Μυστικού Δείπνου, να έρθει να την κοινωνήσει. Επέστρεψε ο Αββάς Ζωσιμάς στη Μονή του και τον επόμενο χρόνο, την Καθαρά Δευτέρα δεν κατάφερε να φύγει για την έρημο, γιατί έπεσε άρρωστος στο κρεββάτι. Και τότε θυμήθηκε τα λόγια της οσίας. Την Μεγάλη Πέμπτη ο Γέροντας πήρε τη θεία Κοινωνία όπως του είχε ζητήσει η οσία Μαρία, λίγα σύκα, χουρμάδες και φακή βρεγμένη και πήγε στον Ιορδάνη ανήσυχος, διότι είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει και δεν είχε τρόπο να περάσει απέναντι. Είδε τότε την οσία Μαρία στην απέναντι όχθη να κάνει το σημείο του σταυρού και να διασχίζει τον ποταμό περπατώντας πάνω στα νερά σαν να ήταν σε στεριά. Αφού με μεγάλη συγκίνηση κοινώνησε των Άχράντων Μυστηρίων, ζήτησε από τον Γέροντα να έρθει πάλι στο σημείο που είχαν συναντηθεί την προηγούμενη χρονιά, μετά από ένα χρόνο. Από τα τρόφιμα που της είχε φέρει ο Γέροντας κράτησε μόνον τρία σπυριά φακή, έκανε το σημείο του σταυρού, πέρασε τον Ιορδάνη περπατώντας στα κύματα και χάθηκε στην έρημο. Ο Αββάς Ζωσιμάς επέστρεψε στη Μονή του, ενώ σκεπτόταν ότι ξέχασε να ρωτήσει το όνομα τη Αγίας. Τον επόμενο χρόνο βγήκε πάλι ο Γέροντας στην έρημο αναζητώντας τη μεγάλη ασκήτρια. Όταν την βρήκε εκείνη ήταν ήδη νεκρή με το σώμα της στραμμένο στην Ανατολή και τα χέρια σταυρωμένα. Διάβασε προσεκτικά τις λέξεις που ήταν χαραγμένες στη γη κοντά της.. ''Αββά Ζωσιμά θάψε το σώμα της ταπεινής Μαρίας, εδώ όπου το βρήκες και παρακάλεσε το Θεό για μένα. Ετελειώθη το μήνα Απρίλιο τη νύχτα εκείνη κατά την οποία μετάλαβα.'' Ο Γέροντας σκεφτόταν πως να σκάψει τον τάφο της, αφού δεν είχε μαζί του κανένα εργαλείο, όταν εμφανίστηκε ένα λιοντάρι, το οποίο άρχισε να γλύφει, τα πόδια της νεκρής. Ο Αββάς στην αρχή φοβήθηκε, αλλά καθώς το είδε ήρεμο του είπε: "θηρίο ανήμερο, επειδή δεν έχω εργαλεία για ν' ανοίξω τον τάφο της οσίας σκάψε εσύ τη γη να θάψουμε το λείψανο, γιατί ο Θεός σ' έστειλε εδώ να με βοηθήσεις". Το λιοντάρι σα να είχε λογικό έσκαψε το λάκκο στα μέτρα που έπρεπε, έβαλε μετάνοια στο Γέροντα κι έφυγε. Ο Αββάς Ζωσιμάς έθαψε το σώμα της Οσίας Μαρίας και επέστρεψε συγκλονισμένος στη Μονή του.

Ο Ακάθιστος Ύμνος

Κατά την παρατήρησι του συναξαριστού ο ύμνος λέγεται «Ακάθιστος», γιατί τότε κατά την σωτηρία της Πόλεως και έκτοτε μέχρι σήμερα, όταν οι, οίκοι του ύμνου αυτού εψάλλοντο, «ορθοί πάντες» τους ήκουαν εις ένδειξιν ευχαριστίας προς την Θεοτόκο, ενώ στους οίκους των άλλων κοντακίων «εξ έθους» εκάθηντο.